Punters in allerlei soorten voor allerlei doelen

Punterliefhebber aan het woord
Het verhaal van Philip

Mijn schoonfamilie Wuite kwam tot 1942 vanuit Zwolle jaarlijks vakanties doorbrengen in Giethoorn waar een zomerhuisje en een punter werd gehuurd.  Mijn schoonvader trok in 1944 met zijn jonge bruid zelfs naar Giethoorn omdat daar meer te eten was dan in bezet Zwolle. Mijn vrouw Jet is daardoor in de ‘hongerwinter’ geboren op het Zuiderpad 33 in Giethoorn-Zuid. Na de oorlog nam grootvader Wuite de familie mee naar het Kraggehuis en andere familiehuisjes en sinds 1955 naar het eigen familie-zomerhuisje ‘De Plashoeve’. 

In de na-oorlogse jaren was er in de zomerhuisjes geen stromend water. Met een melkbus werd dagelijks schoon water in het dorp gehaald en de bij CO-OP werden de boodschappen met de punter gedaan. Uiteraard met de punterstok, want een buitenboordmotor was in die jaren te kostbaar en te zwaar.  

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip
Twee Zwolse jongedames punterend uit het dorp in de sloot naar huisje ‘Steenbeek’ (1942)

In 1963 kwam ik voor het eerst uit Den Haag op bezoek op de ‘Plashoeve’ bij mijn vriendinnetje Jet. Zo werd ik ook punterend bij de (afgeknotte) molen op de Kerkweg opgehaald met de ¾ punter van de ‘Plashoeve’. We konden wel door het zompige land en natte riet naar de ‘Plashoeve’, maar met een weekendtas en boodschappen was de punter toch het favoriete vervoermiddel. Na al die jaren doen we dat nog steeds.

Om te zeilen werd er in de jaren ’60 voor de vakantieperiode een punter van Broer gehuurd. Nogal zware punters, waar je in een wedstrijd niet echt mee vooraan kwam te liggen.

In de jaren ’70, inmiddels met twee zwagers die allebei ook van wedstrijdzeilen hielden, werd de druk op mijn schoonvader subtiel opgevoerd om toch ook een mooie nieuwe snelle zeilpunter aan te schaffen. Daarbij was het de vraag of het een Gieterse punter moest worden of een iets grotere, omdat er inmiddels ook kleinkinderen waren geboren en dagtochten naar het Gietersemeer en Blokzijl populair waren. Een iets hoger boeisel gaf minder buiswater, zeker op de Beulaker. Zo’n Beulakerpunter leek mij wel wat, maar uiteindelijk werd het een Kamperpunter met spriettuig, zwaarden en een fok gebouwd door Harm Wildeboer, de vader van Henk en opvolger van diens schoonvader Vos.

Helaas was de Kamperpunter qua waterlijn en gewicht tijdens wedstrijden op het Bovenwiede in het nadeel tegen de lichtere en inmiddels doorontwikkelde Gieterse ‘Racepunters’ met extra grote tuigen. De lol was er op zondagen niet minder om.

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip
Jet met dochter Maaike (7) en zoon Derk (5) in de nieuwe Kamperpunter op het Wiede (1977)

Mijn jongste zwager kon op zijn 18e van een Gieterse vriend een ‘botien’ kopen. Zo’n klein één-persoonspuntertje. Met zijn lengte van 192 cm kocht hij er een lange vaarboom van een bok bij en punterde zo in hoog tempo door het dorp. Hij werd zelfs als Randstedeling gevraagd om zijn punterkwaliteiten in te zetten op een bok tijdens de Gondelvaart.

Helaas was de kwaliteit van het botien overeenkomstig de hoge leeftijd van het eikenhout, zodat het niet lang in de vaart is geweest. In een verloren hoekje van ons land tussen het riet is deze sierlijke oer-constructie in eikenhout ‘teruggegeven’ aan de natuur. Ook de ¾ punter met blikken huidplaten naderde zijn einde. Het lekken was niet meer te stoppen. Die is in de jaren ‘70 ingeruild voor een tweedehands ¾ poly-puntertje.

In die jaren was de buitenboordmotor in de vorm van het ‘Johnson Eitje’ het nieuwe normaal geworden. Er werd daardoor steeds minder gepunterd. Ook de Kamperpunter was voorzien van een stevige 6 pk motor om snel een noodstop te kunnen maken in de steeds drukker wordende Dorpsgracht. Zo won het vaargemak het van ruwe handen door schoten en punterstokken. 

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip

Dankzij een groot besef van duurzaamheid en behoud van bootjes, mede met reparaties door Henk Wildeboer, liggen zowel de Kamperpunter en het Poly-puntertje nog steeds na meer dan 45 jaar in het botenhuis van de ‘Plashoeve’. Beide glanzend in de lak respectievelijk in de donkergroene bootlak.

In 1998, inmiddels met een getrouwde dochter die in blijde verwachting was van haar eerste kind en met de familie en nazaten gevestigd in de regio Leiden, voeren wij ook regelmatig op De Kaag. Als aankomend Opa vond ik een sloepje of ander tuffertje voor de Hollandse Plassen dringend nodig. De kleine moest gewend raken aan water.  Na het bekijken van een paar polyestersloepen met een inboard dieseltje kwamen we toch uit op een Beulakerpunter. Want daar kon ik dan ook lekker mee zeilen. Dus op naar Henk Wildeboer. Hij was inmiddels de eigenaar van de werf geworden en bouwde met Jan naar hartenlust mooie punters van allerlei soorten en maten, zoals hij al op jonge leeftijd van zijn grootvader Vos had geleerd. Henk was zowaar opgewekt aan het praten en straalde terwijl zijn vader Harm nog niet zo lang daarvoor was overleden. Het was de periode dat Henk zijn Yvonne was tegengekomen en met haar was gaan samenwonen op de scheepswerf. Met een vol orderboek voor nieuwe punters en een vrouw die de regie van de werf in handen nam lachte het leven hem toe. Dat volle orderboek was ook het geval bij Schreur. Het Punterwezen bloeide als nooit tevoren.

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip
KG 18 ( voorheen ‘Winde’) in Saint-Tropez mei 2019

Henk had wel een oplossing voor de korte termijn, want nieuwbouw kon wel even “tied nemen”. De zeepunter ‘Winde’ (ook wel Noord-Westhoek punter genoemd) die hij als snelle grote zeilpunter voor zijn vader had gebouwd bood hij ons te koop aan. Na een proefvaart onder zeil met windje 3 op het Molengat was de familie ‘verkocht’ en kwam de ‘Winde’ in onze familie. Op de Hiswa kwam ik daarna Schreur tegen en vertelde hem over onze aankoop. Zijn reactie was bijzonder.’Oh….die snelle… Mooi dan benne wie die mooi kwiet als ie naar De Kaag gaat’. 

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip
Proefvaart met Henk Wildeboer en ‘Winde’ op het Molengat (Giethoorn-Noord) voorjaar 1998

Hij is zo snel omdat Henk er een mooi lang en slank vlak in heeft gezet met een boeisel van 38 cm. Met een stevige 15 pk 4-takt motor (of een 2,5 pk voor de wedstrijden) varen wij er na 24 jaar nog steeds mee door Leiden en op De Kaag en krijgen dan veel lovende blikken of waarderende opmerkingen varend tussen de files ‘plastic’. 

Goed beschermd – met inmiddels de derde dektent – en ‘s winters in een loods staat de KG 18 (zoals wij het schip hebben gedoopt) er prachtig in de lak bij. Ieder voorjaar even licht opschuren met 3-M en een kwastje Epifanes lakolie doet wonderen.

Houten-punters-giethoorn-het-verhaal-van-philip
KG 18 op de Nieuwe Rijn in het centrum van Leiden

Ik heb het schip ingeschreven bij het Stamboek ‘Rond en Plat’ waar op de website ons avontuur is gepubliceerd over de 1e Prijs in 2017 en 2019 tijdens de hardzeilwedstrijden tegen Franse punters (Pointu’s) in de Baai van Saint-Tropez.

Gieterse Hollands Glorie in Saint-Tropez.

Hoe leuk kan varen met een Punter zijn !

Philip de Koning
Oegstgeest / Giethoorn

Andere liefhebbers aan het woord:

Varen in Giethoorn Waterdraak
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

De Waterdraak

De waterdraak Punterliefhebber aan het woord De Waterdraak Het verhaal van de Waterdraak Eindelijk is de weersvoorspelling zodanig dat wij, Johan en Nellie,  het willen

Lees meer »
Punterwerf-wildeboer-punterliefhebber-aan-het-woord-jan
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

Het verhaal van Jan

Het verhaal van Jan Punterliefhebber aan het woord Het verhaal van Jan De Punter een machtig mooi veelzijdig scheepje In 1970 kochten mijn ouders een

Lees meer »
varen-in-giethoorn
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

Het verhaal van Hans

Het verhaal van Hans Punterliefhebber aan het woord Het verhaal van Hans Punterpassie Als ik, als jochie van 4 achter onze gezinsbarak in kamp Ramspol,

Lees meer »
Punterwerf-wildeboer-het-verhaal-van-jos
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

Het verhaal van Jos

Het verhaal van Jos Punterliefhebber aan het woord Het verhaal van Jos Het is een groot voorrecht een punter te kunnen laten bouwen. Wij kozen

Lees meer »
Punterwerf-wildeboer-giethoorn-gp
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

Het verhaal van Ewout

Het verhaal van Ewout Punterliefhebber aan het woord GP11 Toen ik in 1999 in Giethoorn een huis kocht, was de Gieterse punter die in het

Lees meer »
Punterwerf-Wildeboer-Giethoorn-beulakerpunter
Punterliefhebber aan het woord
Yvonne Wildeboer

Het verhaal van Geert

Het verhaal van Geert Punterliefhebber aan het woord Het verhaal van Geert Eigenaar: Geert Naam boot: De Zwaluw (ingeschreven SSRP, Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten)

Lees meer »